Hey! Angelique hier 🙌🏼
In deze blog neem ik je mee in de 4 fase's van het Tuckman model en hoe teams zich ontwikkelen in deze fasen.
Waarom werken sommige teams moeiteloos samen, terwijl andere teams blijven worstelen met conflicten en miscommunicatie? De theorie van Bruce Tuckman geeft hier antwoord op. Zijn model beschrijft hoe teams zich ontwikkelen en door verschillende fasen groeien voordat ze effectief samenwerken.
Elk team heeft tijd nodig om een hecht en goed functionerend geheel te vormen. Door te begrijpen in welke fase een team zich bevindt, kun je knelpunten sneller signaleren en teams beter begeleiden naar succesvolle samenwerking.
Wat is het 4 fasen model van Tuckman?
In 1965 ontwikkelde de Amerikaanse psycholoog Bruce Tuckman een model dat laat zien hoe teams groeien en samenwerken. Dit 4 fasen model laat zien dat teams niet direct optimaal functioneren, maar een proces van ontwikkeling doormaken.
Dit model helpt leiders en teams om inzicht te krijgen in groepsdynamiek. Wanneer je weet in welke fase een team zich bevindt, kun je beter inspelen op uitdagingen en teams gerichter ondersteunen.
De 4 fasen van teamontwikkeling
Tuckman onderscheidt vier fasen in teamontwikkeling. Elke fase brengt nieuwe uitdagingen en dynamieken met zich mee.
1. Forming (Vorming)
De eerste fase staat in het teken van kennismaken. Teamleden leren elkaar en de manier van samenwerken kennen. Rollen en verwachtingen zijn nog niet helder, waardoor er onzekerheid kan ontstaan. Dit is het moment om vertrouwen op te bouwen en duidelijke richtlijnen te geven.
2. Storming (Stormfase)
In deze fase ontstaan de eerste spanningen. Teamleden hebben verschillende ideeën en werkstijlen, wat kan leiden tot conflicten. Dit is een cruciaal moment: als spanningen niet goed worden begeleid, kan een team vastlopen. Een goede leider stimuleert open communicatie en zorgt ervoor dat meningsverschillen constructief worden besproken.
3. Norming (Normeren)
Het team begint op elkaar ingespeeld te raken. Er ontstaat wederzijds respect, rollen worden duidelijk en er worden gezamenlijke afspraken gemaakt. Conflicten worden constructief opgelost en de samenwerking verloopt soepeler. Dit is de fase waarin een team echt begint te functioneren.
4. Performing (Presteren)
In deze fase werkt het team optimaal samen. Teamleden weten wat er van hen verwacht wordt en kunnen zelfstandig en effectief functioneren. Er is vertrouwen en een gezamenlijke focus op resultaten. Dit is het moment waarop teams topprestaties leveren.
De extra fase: Adjourning (Afscheid nemen)
Later voegde Tuckman een vijfde fase toe: Adjourning. Deze fase speelt een rol wanneer een team wordt ontbonden, bijvoorbeeld na een afgerond project. Teamleden reflecteren op hun samenwerking en nemen afscheid. Dit kan gepaard gaan met gevoelens van trots, maar ook met een gevoel van verlies. Een goed begeleid afrondingsproces helpt teamleden om hun leerervaring mee te nemen naar toekomstige samenwerkingen.
Hoe pas je het Tuckman model toe in de praktijk?
Om het Tuckman model effectief te gebruiken, is het belangrijk om eerst te analyseren in welke fase een team zich bevindt. Dit kan door middel van observatie, gesprekken en teamanalyses. Zodra je dit weet, kun je gericht inspelen op de behoeften van het team.
- In de forming-fase: stimuleer kennismaking en geef duidelijke richtlijnen.
- In de storming-fase: begeleid conflicten en zorg voor open communicatie.
- In de norming-fase: versterk samenwerking en maak gezamenlijke afspraken.
- In de performing-fase: geef teams autonomie en ondersteuning waar nodig.
- In de adjourning-fase: zorg voor een goede afsluiting en reflectie.
Door teams op de juiste manier te begeleiden, kunnen ze sneller groeien en effectiever samenwerken.
Alternatieven en kritiek op het Tuckman model
Hoewel het 4 fasen model van Tuckman breed wordt toegepast, zijn er ook kanttekeningen. Teams doorlopen de fasen niet altijd in een vaste volgorde. Soms vallen ze terug naar een eerdere fase door personeelswisselingen of veranderende omstandigheden.
Alternatieve modellen, zoals Lencioni’s piramide van teamontwikkeling of Belbin’s teamrollen, bieden aanvullende inzichten en handvatten om teams te versterken.
Waarom het Tuckman model nog steeds relevant is
Ondanks de kritiek blijft het model van Tuckman een krachtig hulpmiddel om teams beter te begrijpen en te begeleiden. Door te herkennen in welke fase een team zich bevindt, kun je als leider of coach de juiste ondersteuning bieden.
Wil je jouw team helpen groeien? Gebruik het Tuckman model als leidraad en begeleid je team naar een effectieve en succesvolle samenwerking.
Het lijkt me leuk om met je mee te denken: 👉 Plan hier een kennismakingsgesprek